Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Zdążyć przed Panem Bogiem Na stronę aryjską Edelman chodził legalnie codziennie. Jako goniec ze szpitala przenosił krew na ulicę Nowogrodzką. Miał jedną z nielicznych przepustek i kiedy wychodził na ulicę, ludzie spoglądali na jego przepaskę z ciekawością. Przez parę lat wychodził tak na ulicę i nic mu się nie stało. Przed wojną był nikim, a w trzy lata później był członkiem komendy ŻOB-u, jednym z pięciu ludzi wybranych z trzystu tysięcy. Miał świadomość, że na jego miejscu powinien znaleźć się „Adam”, mężczyzna, który skończył przed wojną podchorążówkę i brał udział w kampanii wrześniowej. Przez wiele lat podziwiał go za odwagę. Z dnia na dzień stał się jednak innym człowiekiem i przestał działać. Na pierwszym posiedzeniu Komendy nie nadawał się do tego, by wziąć udział i dlatego Marek poszedł. „Adam” miał dziewczynę – Anię, która została zabrana na Pawiak. Kiedy została aresztowana, „Adam” załamał się ostatecznie. Należało działać, bo to było jedyną szansą przetrwania. Marek zajął się wyprowadzaniem z Umschlagplatzu tych, którzy byli najbardziej potrzebni. Ludzie czekali na załadowanie do wagonów w budynku szkoły. Wyciągano ich tam kolejno piętrami, więc ci, którzy byli na parterze uciekali wyżej. Na trzecim, ostatnim piętrze, kończyła się ich aktywność i leżeli na podłodze sali gimnastycznej. Numerki na życie – białe kartki z pieczątką – Niemcy dali w Gminie i kazali rozdzielić między mieszkańcami getta. Każdy, kto miał taki numerek, zostawał w getcie, a pozostali szli na Umschlagplatz. Było to we wrześniu, na dwa dni przed końcem akcji likwidacyjnej. Hercelowa, lekarz naczelny szpitala, otrzymała kilkanaście numerków, lecz nie chciała ich rozdawać. Wszyscy jednak uważali, że kobieta da je tym osobom, którym się należały. Dopiero pod wpływem próśb delegacji zaczęła rozdawać kartki. Numerek dostała również Frania, która miała jeszcze siostrę i matkę. Matka nie chciała od niej odejść i dziewczyna odsunęła ją ręką. Frania przeżyła. Później uratowała kilkanaście osób, jednego chłopaka wyniosła z powstania warszawskiego. Numerek dostała również przełożona pielęgniarek, Tenenbaumowa. Oddała go córce, a sama poszła na górę i połknęła fiolkę luminalu. Dziewczyna zginęła kilka miesięcy później, lecz przed śmiercią przeżyła szczęśliwe dni. Zakochała się w pewnym chłopcu i chodziła uśmiechnięta. W chwili rozpoczęcia akcji likwidacyjnej Niemcy zaczęli wypędzać ludzi z piętra szpitala. Jedna z kobiet urodziła dziecko. Lekarz podał je pielęgniarce, która udusiła je poduszką. Pielęgniarka przeżyła wojnę i jest wybitnym pediatrą. Marek również otrzymał numerek życia. Stał w kolumnie z Franią i córką Tenenbaumowej, kiedy dostrzegł swoją przyjaciółkę i jej brata. Przyciągnął ich do siebie, ale inni również to robili i wkrótce w kolumnie stało czterdzieści cztery tysiące osób. Niemcy policzyli ludzi i odesłali cztery tysiące na Umschlagplatz. W getcie jednym ze sposobów na przeżycie była miłość. Związek z drugą osobą dawał poczucie znikomej normalności życia i świadomość, że nie jest się samotnym. Ludzie szukali w tamtych dniach bliskości drugiego człowieka, a podczas ostatniej akcji likwidacyjnej pobierali się i szli na Umschlagplatz już jako małżeństwo. Siostrzenica Tosi poszła do rabina ze swoim chłopakiem, a po ślubie zgarnęli ją Ukraińcy. Jeden przystawił lufę pistoletu do brzucha dziewczyny. Wtedy jej mąż zasłonił dziewczynę własną ręką. Ona została wysłana do transportu, a on – z urwaną dłonią – uciekł na stronę aryjską i zginął w powstaniu warszawskim. Ludzie z ŻOB-u wiedzieli, co oznaczała likwidacja getta. W nocy, 22 lipca 1942 roku, po tym, jak Niemcy ogłosili rozporządzenie o „przesiedleniu ludności na wschód”, naklejali na plakaty kartki z napisem: „Przesiedlenie to śmierć”. Następnego dnia zaczęto wywozić starców i więźniów z aresztu – łącznie sześć tysięcy osób. Ludzie stali na chodnikach i obserwowali wszystko w milczeniu. Każdego dnia, do godziny czwartej po południu, na Umschlagplatz trzeba było dostarczyć dziesięć tysięcy ludzi. Zajmowała się tym żydowska policja pod nadzorem Niemców. Na niektórych policjantów potem wydano 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Szybki test:Zbigniew Lewandowski o pseudonimie „Szyna” przygotowywał młodych Żydów z getta do:a) „produkcji” materiałów wybuchowychb) wywołania powstaniac) wysadzenia posterunków niemieckichd) ucieczki z gettaRozwiązanieEdelman przed wybuchem powstania w getcie pełnił funkcję:a) szpitalnego gońcab) pomocnika policjantac) stróżad) pielęgniarzaRozwiązanieTeodozja Goliborska po wojnie zamieszkała w:a) Nowej Zelandiib) Izraeluc) Kanadzied) AustraliiRozwiązanieWięcej pytań Zobacz inne artykuły: Partner serwisu: kontakt | polityka cookies
3. W scenie III ksiądz Piotr odprawia nad nim egzorcyzmy - przed potępieniem ratuje go miłość do ojczyzny. 4. W scenie VIII ten sam ksiądz przepowiada mu daleką podróż w nieznaną krainę. 5. W scenie IX Guślarz widzi go w kibitce pędzącej na Sybir. 6. W Ustępiewystępuje domyślnie pod postacią Pielgrzyma. Autor: Hanna Krall. Tytuł: Zdążyć przed Panem Bogiem. Rodzaj literacki: epika. Gatunek literacki: proza reportażowa, reportaż łączony z innymi formami literackimi, pisany w oparciu o wywiad. Bohaterowie: bohaterami są ofiary holokaustu (bohater zbiorowy) oraz ci, którzy polegli w trakcie powstania w getcie warszawskim (w 1943 r.). Bohaterowie indywidualni: Marek Edelman, Profesor Jan Moll, Mordechaj Anielewicz, Elżbieta Chętkowska, Aga Żuchowska, doc. Zofia Wróblówna, Celina, Antek, doktor Teodozja Goliborska, Jerzy (Arie) Wilner, Pola Lifszyc, Luba Blumowa i Abraham Blum, Michał Klepfisz, Zygmunt (Zalman Frydrych) „Wacław” – mecenas Henryk Woliński, „Słoniniarz” – Henryk Grabowski, „Szyna” – docent Zbigniew Lewandowski, Pani Bubnerowa, Pan Rudny, inżynier Wilczkowski, Adam Czerniaków, Elżunia Frydrych. Temat: obraz eksterminacji Żydów i powstania w getcie warszawskim, stosunek Marka Edelmana do życia i śmierci. Struktura: piętnaście nienumerowanych fragmentów, podzielonych powiększonymi spacjami, odznaczających się grubością czcionki w zapisie pierwszych liter danego serwisu: kontakt | polityka cookies Jesteś w: Ostatni dzwonek-> Zdążyć przed Panem Bogiem Bohaterowie reportażu „Zdążyć przed panem Bogiem” Hennoch Rus – kolega Edelmana, swoim głosem przeważył decyzję o utworzeniu organizacji bojowej – ŻOB w getcie. Miał chorego syna, któremu niezbędna byłą transfuzja krwi. Charakterystyka Marka Edelmana na podstawie „Zdążyć przed Panem Bogiem” W utworze Hanny Krall „Zdążyć przed Panem Bogiem” główny bohater, Marek Edelman, został ukazany w dwóch różnych etapach życia: jako młody, zaledwie dwudziestodwuletni, członek Żydowskiej Organizacji Bojowej i uczestnik powstania w getcie warszawskim oraz jako dojrzały emocjonalnie, około pięćdziesięciopięcioletni mężczyzna, wybitny lekarz – kardiolog. Portret młodego powstańca wyłania się z opowieści dorosłego Edelmana. ... więcejMarek Edelman – biografia Jeden z wybitnych polskich autorytetów, Jacek Kuroń, określił postać Marka Edelmana następującymi słowami: O Marku Edelmanie można wygłosić dwa, wydawałoby się, sprzeczne sądy. A oba są prawdziwe. Bo z jednej strony Marek jest człowiekiem nadzwyczaj zaangażowanym we współczesność. Chodzi zarówno o jego praktykę lekarską, jak i o działania społeczne. Z drugiej – wciąż jest dowódcą powstania w getcie warszawskim. To powstanie... więcejBohaterowie drugoplanowi Mordechaj Anielewicz – komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej, niezwykle ambitny, zdolny, oczytany i pełen wigoru. Przed wojną mieszkał na Solcu. Był synem handlarki rybami, która kazała mu malować czerwoną farbą skrzela ryb, aby wyglądały na świeże. Był nieustannie głodny. Nigdy nie uczestniczył w żadnej akcji, nie widział tego, co działo się z ludźmi na Umslagplatzu. Psychicznie nie przygotowany do pełnienia tak ważnej... więcej Statut fundacji. STATUT Fundacji „Zdążyć przed Panem Bogiem” Rozdział I. Postanowienia ogólne §1. Fundacja pod nazwą Fundacja „Zdążyć przed Panem Bogiem”, zwana dalej „Fundacją”, została ustanowiona przez Aleksandrę Krzos, zwaną dalej „Fundatorem” aktem notarialnym Repertorium A nr 435/2022 sporządzonym przez notariusza Jacka Samelę w dniu 1 lutego 2022 roku.Poniżej krótkie streszczenie Zdążyć przed Panem Bogiem Hanny Krall. Szacunkowy czas czytania: 6 minut. Potrzebujesz dokładniejszego opracowania? Sprawdź: streszczenie szczegółowe (44 minuty).Budowa lektury Fragmenty: 1, 7, 10, 12 – 15 – wywiad z Edelmanem Fragmenty: 4, 5, 8, 9 – relacja odautorska będąca sprawozdaniem z wypowiedzi bohaterów drugoplanowych, dzięki którym relacja zostaje uszczegółowiona Fragment 2 – sprawozdanie autorki z reakcji czytelników na opublikowany wywiad z Edelmanem Fragment 3 – refleksja o sposobie przekazywania informacji przez Edelmana, wyjaśnienie jego trwającego trzydzieści lat milczenia Fragment 11 – opowieść o niezrealizowanym filmie Andrzeja Wajdy na temat getta Fragment 1 Likwidacja getta na zdjęciu z raportu Jurgena Stroopa Autorka rozpoczyna dialog z anonimową postacią, w dalszej części okazuje się, że bohaterem jest Marek Edelman – uczestnik powstania w getcie warszawskim. Relacjonuje on przebieg tamtych wydarzeń, mówi o swojej roli w getcie, wspomina towarzyszy Zygmunta Frydrycha i Mordechaja Anielewicza – przywódcę powstania, którego młodzieńcza biografia budzi kontrowersje. Wspomina przypadek zbiorowego samobójstwa oraz wylicza formy tzw. „godnej śmierci”. Za najbardziej „godną” - wartościową poczytuje śmierć z bronią w 2 Wiąże się z odbiorem opublikowanego wcześniej przez Krall wywiadu z Edelmanem, w którym wypowiadał się jako ostatni z przywódców getta. Wystosowano wobec niego później serię zarzutów, że „tak odarł wszystko z wielkości”, ponieważ ujawnił, według niego bez znaczenia, niektóre fragmenty biografii Anielewicza. Istotna stała się kwestia doboru słów. Fragment 3 Wyjaśnia, dlaczego Marek Edelman nie udzielił żadnego wywiadu, milczał przez wiele lat, choć był zastępcą komendanta powstania. Przedstawiciele partii politycznych, którym po zakończeniu działań bojowych w getcie składał raport, uznali, że nieprecyzyjnie i bez właściwego charakteru mówi o całym zdarzeniu. Należało w słowach wyrazić patos, nienawiść. Należało 4 Warszawskie getto Fragment przybliża codzienność życia w getcie. Edelman mówi o głodowych racjach żywieniowych, o badaniach nad chorobą głodową, którą diagnozuje się na podstawie wyglądu. Zostają wyróżnione trzy stadia choroby. Fragment 5 Przedstawiona zostaje postać Profesora (Jan Moll), który jako pierwszy przeprowadzał operacje na otwartym sercu w stanie zawału. Pokazane zostały dzieje Profesora od czasów okupacji, kiedy jeszcze jako młody chirurg pracował w radomskim szpitalu, aż do chwili, gdy powstała książka. Marek Edelman był jego bliskim współpracownikiem. Asystował mu w trakcie licznych operacji w Klinice Łódzkiej. Ukazane są ponadto uczucia Profesora, jego lęki i obawy ściśle związane z wykonywanym 6 To powrót do lat okupacji, do getta, głodu i zagłady. Krall nawiązuje do wybuchu powstania i stwierdza, że był to „dobry pomysł”. Ta opinia oburza Edelmana, który nie uważa, by śmierć w komorze gazowej była gorsza od śmierci w walce. Pokora i w pewnym sensie „nieświadomość” śmierci czynią ową śmierć jeszcze bardziej tragiczną, a jednostki na nią skazane są tym bardziej ikoną (obrazem) cierpienia. strona: - 1 - - 2 -
Hanna Krall Zdążyć Przed Panem Bogiem Nosiłeś tego dnia sweter z czerwonej puszystej wełny. „To był piękny sweter”, dodałeś: „z angory — po bardzo bogatym Żydzie” Na nim były dwa skórzane pasy na krzyż, a pośrodku — na piersi — latarka. Do sfilmowania nadawałby się też właz, przez który wydostali się powstańcy. Niektórzy zbyt szybko, bo kiedy próbowali przedrzeć się w „kierunku wolności”, dosięgły ich strzały z karabinów. Edelman nie zgodził się wystąpić w filmie Wajdy. Stwierdził, że „mógł to wszystko opowiedzieć jeden raz. I już opowiedział.”Fragment 12 Jak Marek Edelman trafił na studia medyczne? Marek Edelman uzasadnia wybór swojego lekarskiego zawodu . W momencie ukończenia wojny czuł się przegrany. Podróżował, pragnął nadać życiu jakiś sens. Ostatecznie osiadł w Łodzi. Przesypiał całe dnie, aż do momentu, gdy żona Ala zapisała go na medycynę: „Spałem. Przesypiałem dnie i tygodnie. Od czasu do czasu budzili mnie i mówili, że przecież coś muszę z sobą zrobić - przyszła mi na myśl ekonomia, już nie pamiętam dlaczego, wreszcie Ala zapisała mnie na medycynę. Więc poszedłem się uczyć medycyny.” Alę poznał, gdy przyszła z patrolem, by po powstaniu wyprowadzić resztę bojowców z bunkra na Żoliborzu. Ujęła go tym, że zdjęła pantofle i przeszła przez pole minowe boso: „(...) Ala zdjęła pantofle, bo myślała, że jak pójdzie boso po minach, to nie wybuchną.” Rozmówca tłumaczy autorce, że początkowo nie interesowały go studia. Spał odwrócony twarzą do ściany, a jego przyjaciele wpadli na pomysł i zaczęli na tej ścianie rysować narządy ludzkie: serce, żołądek itp. Dlaczego Marek Edelman został lekarzem? W dalszym toku rozmowy Edelman wyjaśnia, co w istocie skłoniło go do „poważnego” potraktowania medycyny. Podczas wykładu, na który wybrał się całkiem przypadkowo, usłyszał słowa pewnego profesora: „Kiedy lekarz wie, jak wygląda oko chorego, jak wygląda skóra, jak język, to powinien wiedzieć, co temu choremu jest.” Ta definicja choroby, którą traktuje się jak łamigłówkę, bardzo przypadła Markowi Edelmanowi do gustu, ponadto pojął, że jako lekarz może nadal odpowiadać za ludzkie życie. Symbolem tej odpowiedzialności stała się palma - rozłożyste drzewko znajdujące się w klinice, gdzie wówczas pracował. Palma była analogią, nawiązaniem do Umschlagplatzu: „W klinice, w której potem pracowałem, była wielka palma. Stawałem czasem pod nią i widziałem sale, na których leżeli moi pacjenci. (...) Moje zadanie polegało na tym, żeby możliwie najwięcej spośród nich ocalić - i uprzytomniłem sobie kiedyś pod palmą, że to jest właściwie to samo zadanie, co tam. Na Umschlagplatzu. Wtedy też stałem w bramie i wyciągałem jednostki z tłumu skazanych.” Opowiadający wyznaje, że w sytuacji, gdy już nie może pomóc pacjentowi jako lekarz, pragnie, by chory miał godną śmierć, nie taką, jaką obserwował w getcie. Za swój nadrzędny obowiązek poczytuje ratowanie życia. O swojej roli - posłannictwie mówi tak: „Pan Bóg chce zgasić świeczkę, a ja muszę szybko osłonić płomień, wykorzystując Jego chwilową nieuwagę. Niech się pali choć chwilę dłużej, niż On by sobie życzył.” Wie jednak, że jako lekarz jest ograniczony, nie zawsze udaje mu się wygrać ów wyścig z Bogiem, ale „chodzi o odroczenie wyroku, o osiem, dziesięć, piętnaście lat.” To bardzo dużo, bo w tym „dodatkowym” czasie można jeszcze wiele doświadczyć. Edelman przywołuje tu postać córki Tenenbaumowej, która dzięki numerkowi na życie zdążyła dowiedzieć się, czym jest miłość. Wspomina swoje pacjentki: dziewięcioletnią Urszulę operowaną w ostatniej chwili; umierającą dziesięcioletnią Teresę, na której barkach, mimo dziecinnego wieku, spoczywał ciężar dbałości o rodzinę; Grażynę z domu dziecka (jej rodzice zmarli), która wedle wszelkich zaleceń lekarskich nie powinna rodzić, lecz zdecydowała się na ten odważny krok. Edelman nadmienia, że pacjenci są dla niego bardzo ważni, każdego w tych trudnych i groźnych dla życia chwilach traktuje jednostkowo: „Kiedy są, kiedy jest z nimi źle, kiedy im trzeba pomóc - stają ci się najbliżsi na świecie i wiesz o nich wszystko. (...) Ale potem poprawiają się, wychodzą do domu, zapominasz ich twarze, przywożą kogoś nowego i już ten ktoś jest najważniejszy.” Fragment 13 Autorka w oparciu o „zeznania” Marka Edelmana próbuje ustalić chronologię zdarzeń. Podaje przypuszczalne dane dotyczące wyposażenia żołnierzy niemieckich i powstańców z getta warszawskiego. Kreśli prawdopodobny przebieg powstańczej akcji zbrojnej: „Niemcy wkraczają 19 kwietnia o czwartej. Pierwsze walki: plac Muranowski, Zamenhoffa, Gęsia. O drugiej po południu Niemcy się wycofują, nie wyprowadziwszy na Umschlagplatz ani jednego człowieka.” Zdjęcie z raportu Stroopa - z podpisem: "Ci bandyci stawiali zbrojny opór" Mieszkańcy dzielnicy żydowskiej zauważają brak patroli niemieckich. Gdy po upływie doby pojawiają się, w okolicy fabryki szczotek wybucha mina - pułapka. Niemcy zaczynają się cofać, potem wdzierają się na strych, ale tu wejście blokuje Michał Klepfisz, który zasłania sobą niemiecki automat (pośmiertnie zostaje uhonorowany za ów czyn przez gen. Sikorskiego Krzyżem Virtuti Militari). Ratuje dzięki temu pozostałych towarzyszy. Następnie pojawia się trzech „parlamentariuszy” z białymi kokardami. Sugerują zawieszenie broni, ale padają w ich kierunku trzy niecelne strzały. Strzelał Zygmunt, wytypowany do tego zadania ze względu na odbytą przed wojną służbę wojskową. Tę scenę opisał bardzo dokładnie Amerykanin - John Hersey w książce pt. „The Wall”. Edelman - zapytany przez autorkę, czy nie czuł zakłopotania, naruszając zasady zachodnioeuropejskiej fair play, stwierdził, że nie, „(...) ponieważ trzej Niemcy to byli dokładnie ci sami, co wywieźli już do Treblinki czterysta tysięcy ludzi, tyle tylko, że przyczepili sobie białe kokardy...” Jurgen Stroop (w środku, w czapce polowej) W dalszej części fragmentu pojawia się wspomnienie spotkania ze Stroopem, zainicjowanego przez prokuraturę i Komisję do Badania Zbrodni Hitlerowskich, w celu ustalenia detali topograficznych: „ - Stanął przed nami na baczność - ja też wstałem. Prokurator powiedział Stroopowi, kim jestem, Stroop wyprężył się, stuknął obcasami i zwrócił głowę w moją stronę. To się w wojsku nazywa „oddawać honory wojskowe” (...).” Edelman docenił postawę wiedziećStroop - jako esesman biorący udział w akcji likwidacyjnej getta, w chwili przesłuchania miał zasądzony wyrok śmierci. Jest bohaterem powieści Kazimierza Moczarskiego pt. „Rozmowy z katem”. Wyrok przez powieszenie wykonano na skazanym 6 marca 1952 roku w warszawskim więzieniu na Mokotowie. Jednym z „etapów” powstania była wiadomość o podpaleniu getta. Wybuchła wówczas ogólna panika. Ludzie musieli ewakuować się ze schronów i piwnic. Byli pierwsi zabici. W przejściu pomiędzy piwnicami zostaje zasypany chłopak. Nikt nie może mu pomóc, liczy się czas. Płonące getto w Warszawie W schronach panuje zaduch, jest gorąco. Pewna kobieta decyduje się na chwilkę wypuścić dziecko na świeże powietrze. Maluch „zwabiony” przez żołnierzy niemieckich „na cukierka”, z łatwością wydaje kryjówkę matki. Schron zostaje wysadzony. Ginie wiele osób. Taka wydaje się chronologia wydarzeń: „Porządek historyczny okazuje się tylko porządkiem umierania.”Opowieść o Henryku Wolińskim ps. Wacław Druga część historii getta, tworzy się po drugiej stronie murów. Głównym „źródłem informacji” przekazywanych poza obręb dzielnicy żydowskiej był „Wacław” - mecenas Henryk Woliński. Pośredniczył pomiędzy ŻOB-em a Komendą Główną AK. Wspierał dostawy broni do getta, sporządził raport w postaci mikrofilmu z pierwszej wielkiej akcji likwidacyjnej. Raport otrzymał gen. Sikorski przed Bożym Narodzeniem 1942 roku. Rząd w Londynie nie wierzył w wiarygodność dokumentu: „Myśleliśmy, żeście przesadzili trochę w propagandzie antyniemieckiej...” wyjaśniali, kiedy mieli już potwierdzenie z własnych źródeł. Inną postacią wspominaną przez reporterkę jest Zbigniew Lewandowski o pseudonimie „Szyna”. Docent Lewandowski przygotowywał młodych Żydów z getta do „produkcji” materiałów wybuchowych. Jego najlepszym uczniem był Michał Klepfisz. Pojawia się nazwisko Zbigniewa Młynarskiego - pseudonim „Kret”. Mówi on o nieudanej, a podjętej przez AK, próbie wysadzenia muru na ulicy Bonifraterskiej. Uczestniczył w niej osobiście. Mina zamiast rozsadzić mur, wybuchła na ulicy i rozszarpała żydowskich chłopców. Ci (z ramienia AK) uprzednio mieli umieścić ładunek wybuchowy na murze, ale zostali „zestrzeleni” przez Niemców. W dodatku nieopodal (na Miłej) spalono chłopca, który poszedł upewnić się o odsieczy AK. Mur getta w Warszawie Jednym z rozmówców autorki jest też Henryk Grabowski. W czasie wojny ukrywał w swoim mieszkaniu Żydów przybyłych z Wilna oraz przechowywał broń. Grabowski sięga pamięcią do czasów znajomości z Mordechajem Anielewiczem, którego żartobliwie nazywał „Mordką”. Grabowski, w młodości harcerz, jako delegat w Wilnie organizował Żydów do walki. W czasie okupacji posiadał budkę ze słoniną i mięsem (pseudonim „Słoniniarz”), a potem - już po wojnie - był właścicielem warsztatu samochodowego i taksówki, pracował też w transporcie. Z sentymentem wspomina i opowiada historię Jurka Wilnera - swojego przyjaciela. Poznali się w Kolonii Wileńskiej, gdzie Jurka „przechowywały” siostry z klasztoru dominikanek Był ulubieńcem siostry przełożonej. To ona nazwała go Jurek, bo naprawdę miał na imię Arie. W Polsce „opiekował się” nim Heniek „Słoniniarz”. Razem organizowali broń dla getta. Wszelkie „zdobycze” przechowywali w zakonie Karmelitanek. Wilner był przedstawicielem ŻOB - u po aryjskiej stronie. Przekazywał poza mury getta informacje z zamkniętej dzielnicy. strona: - 1 - - 2 - - 3 - - 4 - - 5 - - 6 -Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Zdążyć przed Panem Bogiem „Zdążyć przed Panem Bogiem” – szczegółowe streszczenie Nagle pojawił się esesman i zaczął strzelać, za każdym razem trafiając o jakieś pół metra od Marka. Mógłby również opowiedzieć o dniu, w którym został zgarnięty z ulicy na platformę, którą przewożono ludzi na Stawki.
Jesteś w:Ostatni dzwonek -> Zdążyć przed Panem Bogiem Profesor pyta go, dlaczego był przekonany, że należy przeprowadzać poprzednie operacje. Marek wyjaśnia, iż wiedział, że mają sens i muszą się udać. Według niego każdy, kto jest oswojony ze śmiercią tak jak on, ma większą odpowiedzialność za życie. Profesor wzywa docent Wróblównę, kardiolog z jego kliniki. Ma nadzieję, że kobieta doradzi, aby jeszcze poczekali, lecz ona odpowiada, że należy operować. Zrezygnowany, idzie do bloku operacyjnego, na którym leży uśpiony Rzewuski. Wszystko to, co tej pory napisała narratorka, nie podoba się ludziom. Nie wiedzą, w jaki sposób Edelman uratował się, a nagle znajduje się w gabinecie Profesora, bez odpowiedzi na to pytanie. Gdyby jednak Marek nie siedział w poczekalni w towarzystwie Agi i Elżbiety Chętkowskiej, to Profesor byłby już dawno w domu, oglądając dziennik w telewizji. W chwili, kiedy narratorka opisuje to czekanie, Elżbieta nie żyje. Pozostała nagroda jej imienia, przyznawana za wybitne osiągnięcia z zakresu kardiologii i ufundowana z honorariów za pracę „Zawał serca”. Edelman opisał w niej wszystko, czego dowiedział się o ludziach chorych na serce. W pracy o chorobie głodowej nie mógł nic napisać, ponieważ pracował jako goniec. W szpitalu nie wymagano od niego wiele, zdając sobie sprawę z tego, że miał jeszcze inne, ważniejsze, zajęcia. Każdego dnia odnosił do stacji sanitarno-epidemiologicznej krew chorych na tyfus, a następnie stawał przy wejściu na Umschlagplatz. W filmie „Requiem dla 500000” widać, jak ludzie idą do wagonów, trzymając w rękach bochenki chleba. Niemiecki operator fotografował tłum, biegnący w stronę dziennikarzy szwedzkich, którzy przyjechali, by zebrać materiały o getcie. Nagle rozlegają się strzały i spiker informuje o wybuchu powstania. Narratorka mówi, że pomysł ze strzałami był dobry, ponieważ wybuchy przysłoniły tłum ludzi. W odpowiedzi Marek zaczyna krzyczeć. Zarzuca kobiecie, że uważa biegnących do wagonów za gorszych od tych, którzy do nich strzelali. Tak przecież uważają wszyscy, a pewien amerykański profesor stwierdził, że „szli jak barany na śmierć”. Edelman próbuje wyjaśnić, że śmierć w komorze gazowej nie jest gorsza od śmierci, poniesionej w walce. Niegodnym jest przeżycie cudzym kosztem. Tłumaczy, że ci ludzie szli spokojnie i godnie na śmierć. O wiele łatwiej było umierać tym, którzy walczyli w powstaniu niż tym, którzy odjechali wagonami i musieli wykopać sobie dnia Marek widział na ulicy Żelaznej zbiegowisko ludzi, którzy zebrali się wokół beczki. Na beczce stał stary Żyd. Tuż obok stali dwaj niemiecki oficerowie, którzy, śmiejąc się głośno, wielkimi nożycami krawieckimi obcinali mężczyźnie brodę. Zebrani wokół ludzie również śmiali się. Edelman pomyślał wówczas, że najważniejszą rzeczą było nie dać się wepchnąć w beczkę. W tamtych dniach getto nie istniało jeszcze, więc nikt nie czuł grozy tego wydarzenia. Był początek wojny, a jego koledzy uciekli za zieloną granicę. Marek nie należał jednak do tego towarzystwa. Uczył się gorzej, nie miał domu, ponieważ jego matka zmarła, kiedy miał czternaście lat. Przed wojną przekonywał Żydów, aby zostali w Polsce, gdyż wkrótce będzie tu socjalizm. Dlatego też nie mógł uciec z kraju, kiedy zaczęła się wojna i zaczęły się ciężkie dni dla Żydów. Po wojnie dowiedział się, że jego koledzy, którzy uciekli za granicę, sprawowali ważne funkcje. Zapraszali go do siebie, lecz nie mógł ich odwiedzić, ponieważ to on odprowadził na Umschlagplatz czterysta tysięcy osób. Każdego roku, w rocznicę powstania dostawał bukiet kwiatów, nie wiadomo od kogo. Do tej pory zebrał trzydzieści jeden wiązanek. Tylko jeden raz, w roku 1968, nie dostał kwiatów i wtedy było mu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Szybki test:Dialog z Markiem Edelmanem rozpoczyna autorka od przypomnienia rozmówcy jego garderoby – konkretnie swetra koloru:a) żółtegob) zielonegoc) czerwonegod) niebieskiegoRozwiązanie„Wacław” został wykupiony przez Tosię Goliborską z Gestapo za:a) srebrną papierośnicęb) srebrną kolięc) dywan perskid) złotą menoręRozwiązanieÓsmego maja na ulicy Miłej Anielewicz zastrzelił siebie i swoją dziewczynę Mirę. Popełniono wtedy zbiorowe samobójstwo w którym zginęło:a) ponad osiemdziesiąt osóbb) ponad czterdzieści osóbc) ponad dwadzieścia osóbd) ponad sto dwadzieścia osóbRozwiązanieWięcej pytań Zobacz inne artykuły: Partner serwisu: kontakt | polityka cookies
Zdążyć przed Panem Bogiem Hanna Krall Snippet view - 1977. Zdążyć przed Panem Bogiem Hanna Krall Snippet view - 1977. Common terms and phrases. akcji albo
Fundacja "Zdążyć przed Panem Bogiem", Starachowice. 1,220 likes · 28 talking about this · 1 was here. Fundacja "Zdążyć przed Panem Bogiem" została powołana celem niesienia szeroko pojętej pomocy c
Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Zdążyć przed Panem Bogiem „Zdążyć przed Panem Bogiem” – szczegółowe streszczenie Na stronę aryjską Edelman chodził legalnie codziennie. Jako goniec ze szpitala przenosił krew na ulicę Nowogrodzką. Miał jedną z nielicznych przepustek i kiedy wychodził na ulicę, ludzie spoglądali na jego przepaskę z ciekawością.
.